10th June, 2017

10 Common Money Mistakes You Probably Make

ခ်မ္းသာမွဳနဲ ့ေအာင္ျမင္ေက်ာ္ၾကားတဲ့သူေတြ ဘယ္ေတာ့မွ လုပ္ေလ့မရွိတဲ့ ပိုက္ဆံနဲ ့ပက္သက္တဲ့ အမွား ၁၀ ခု 

ပိုက္ဆံကို အက်ိဳးရွိရွိ စီမံခန္ ့ခြဲႏိုင္ျခင္းဟာ အလြန္ အေရးပါျပီး   ခက္ခဲလွတဲ့ အရည္အခ်င္းတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ပိုက္ဆံကို သံုးရတာက လြယ္ပါတယ္။   ဘယ္သူ မဆို ပိုက္ဆံကို သံုးတတ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အက်ိဳး ရွိရွိ သံုးတတ္ဖို   ့ဆိုတာ အလြန္ပဲခဲယဥ္းပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ငယ္ရြယ္စဥ္ တိုးတက္ဖို ့အလားအလာ   ရွိေနတဲ့ အခ်ိန္အခါမွာ ပိုျပီးမွ ခဲယဥ္းပါတယ္။ အတတ္ပညာေတြ ရွိလာလို   ့ပိုက္ဆံကို ရွာေဖြႏိုင္လာတဲ့ တတ္သစ္စ အရြယ္မွာ ပိုက္ဆံကို အက်ိဳးရွိရွိ   စီမံခန္ ့ခြဲႏိုင္ဖို ့ရာ အင္မတန္ပဲ လိုအပ္လွပါတယ္။ အဲ့ဒီလိုမွ   မဟုတ္ယင္ေတာ့ လူခ်မ္းသာ တစ္ေယာက္ ျဖစ္လာဖို ့ခဲယဥ္းသြားျပီး သာမန္ အလယ္အလတ္   လူတစ္ေယာက္ အေနနဲ ့ပဲ ရပ္တည္သြားပါလိမ့္မယ္။ ေအာက္မွာ ေရးမယ္ အခ်က္ ၁၀   ခ်က္ကေတာ့ ခ်မ္းသာမွဳ နဲ ့ေအာင္ျမင္ေက်ာ္ၾကားတဲ့ ကမၻာေက်ာ္ သူေဌးၾကီးေတြရဲ   ့ပိုက္ဆံကို ဘယ္လို အက်ိဳးရွိရွိ စီမံခန္ ့ခြဲ ေလ့ ရွိသလဲ ဆိုတာကို   ေရးထားတာပါ။ 

၁။ သူတို ့ဟာ ဘယ္ေသာအခါမွ ပိုက္ဆံကို အလြန္အကြ်ံ   မသံုးပါဘူး။ သူတို ့ရွာေဖြႏိုင္မွဳထက္ နိမ့္တဲ့ အဆင့္တစ္ခုမွာပဲ သူတို   ့ေနပါတယ္။ အဲ့ဒါဟာ အလြန္မွ အေရးၾကီးျပီး တကယ့္ကို အဓိကက်တဲ   ့အခ်က္တစ္ခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ Sir John Templeton ဆိုတဲ့ Billionaire ဆိုယင္ သူ   ရွာေဖြလို ့ရသမွ်ရဲ ့၅၀ ရာခိုင္ႏွဳန္းေက်ာ္ကို ျပန္ျပီး   ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံပါတယ္။ က်န္တဲ့ ၅၀ ရာခိုင္ႏွဳန္းကို သာ သံုးစြဲပါတယ္။   အဲ့လိုနည္းနဲ ့စုေဆာင္း ျမဳပ္ႏွံလာခဲ့တဲ့အတြက္ သူဟာ Billionaire တစ္ေယာက္   ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ သင့္အေနနဲ ့သင့္လစာရဲ ့ ၅၀ ရာခိုင္ႏွဳန္းကို စုေဆာင္းဖုိ   ့ရာခက္ခဲလွတယ္ဆိုယင္ စိတ္မပူပါနဲ ့။ ၁၀ ရာခိုင္ႏွဳန္း ၁၅   ရာခိုင္ႏွဳန္းေလာက္ေတာ့ စုေဆာင္းျဖစ္ေအာင္ၾကိဳးစားႏိုင္ပါတယ္။ 

၂။   ေနာက္ အခ်က္တစ္ခုကေတာ့ ခ်မ္းသာတဲ့သူေတြအေနနဲ ့ပစၥည္းတစ္ခုရဲ ့ေစ်းကို   မၾကည့္ပါဘူး။ ဒီပစၥည္းရဲ ့ အေရးပါပံုကို ပဲ ၾကည့္ပါတယ္။ ဒီအခ်က္ကေတာ့   ေယ်ဘုယ် အားျဖင့္ စဥ္းစားၾကည့္လွ်င္ ဆန္ ့က်င္ဘက္လို ့ထင္ရပါတယ္။   ခ်မ္းသာတဲ့သူေတြက ပစၥည္း တစ္ခု ၀ယ္ေတာ့မယ္ဆိုယင္ ေစ်းကို မၾကည့္ပါဘူး။   ဒီပစၥည္းဘယ္ေလာက္ အသံုးခံမလဲ။ ဘယ္ေလာက္ အရည္အေသြးေကာင္းမလဲ ကို ၾကည့္ပါတယ္။   အဓိကကေတာ့ ၾကာၾကာခံမယ့္ အခ်က္ကို ၾကည့္ပါတယ္။ တကယ္သေဘာက်ျပီဆိုယင္   ေစ်းမ်ားလည္း ၀ယ္ယူေလ ့ရွိပါတယ္။ သူတို ့စဥ္းစားတဲ့အခ်က္ကေတာ့ တစ္ခါ   ၀ယ္ထားလိုက္လို ့ ငါးႏွစ္ အသံုးခံတာက ငါးႏွစ္အတြင္း ခဏခဏ ၀ယ္ရတာထက္စာယင္   ပိုျပီး တြက္ေျခကိုက္တယ္လို ့တြက္ခ်က္လိုက္တာပါပဲ။   အဲ…၀ယ္ျပီးလွ်င္ေတာ့ အဲ့ဒီ ပစၥည္းကို ပဲ ေရရွည္ စြဲစြဲျမဲျမဲ အသံုးျပဳတာက   အဓိက က်တဲ့အခ်က္ပါ။ အဲ့လိုမွ မဟုတ္ပဲ Brand ၾကီးပဲလိုက္၀ယ္မယ္။ ေရရွည္ေတာ့   စြဲစြဲျမဲျမဲ မသံုးပဲ ခဏခဏ ေျပာင္းလဲေနမယ္ဆိုယင္ေတာ့ ပိုက္ဆံက ကုန္မွာပါပဲ။

၃။ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ သူတို ့ပိုက္ဆံေတြကို ၀န္ေဆာင္ခ၊ အခေပးရတာေတြ၊   အတိုးႏွဳန္းေပးရတာေတြအတြက္ အသံုးမျပဳပါဘူး။ အဲ့ဒီလို မ်ိဳး ကုန္က်မယ့္   အခ်က္ေတြကို အထူးသတိျပဳျပီး ေရွာင္ၾကဥ္ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ နဲ ့ပဲ   ႏွိဳင္းယွဥ္ၾကည့္ရေအာင္။ ကြ်န္ေတာ္ ထိုင္းမွာေနတုန္းက ကြ်န္ေတာ့္ ATM card က   ခ်င္းမိုင္မွာ လုပ္ထားတဲ့ အတြက္ ခ်င္းမိုင္မွာ ပိုက္ဆံ ထုတ္ယင္ ATM fee   ေပးစရာမလိုဘူး။ ဒါေပမယ့္ တျခား ေနရာေတြ ေရာက္ယင္ေတာ့ ATM charge ဆိုျပီး   ပိုက္ဆံထုတ္တိုင္း ၁၅ ဘတ္ ေပးရတယ္။ အဲ့ဒီအတြက္ ကြ်န္ေတာ္လုပ္သင့္တာကေတာ့   အျခားေနရာေတြကို သြားျပီဆုိယင္ ပိုက္ဆံဘယ္ေလာက္သံုးမလဲဆိုတာကို ၾကိဳတင္   တြက္ခ်က္ျပီး တစ္ခါတည္း ပိုက္ဆံကို ၾကိဳထုတ္သြားသင့္တာေပ့ါ။ ကြ်န္ေတာ္   အဲဒီလို မ်ိဳး မလုပ္ခဲ့ပါဘူး။ အျခားေနရာ ေရာက္တဲ့အခါ ခဏခဏ ATM ကေန   ထုတ္ျဖစ္တယ္။ တစ္ခါ ထုတ္တိုင္း ၁၅ ဘတ္ ေပးေပးေနရတာကို ေအးေအးေဆးေဆး   သေဘာထားေနမိခဲ့တာပါ။ အဲ့ဒီလိုပဲ online purchasing လုပ္ယင္လဲ debit card   ကေန ေပးမယ္ဆိုယင္ နံပါတ္ေတြ အမ်ားၾကီး ရိုက္ထည့္ရလို ့ဆိုျပီး paypal ကို   သာ အသံုးမ်ားခဲ့ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ paypal ရဲ ့exchange rate က   သာမန္ထက္မ်ားတာကို ေသခ်ာ သတိမထားခဲ့မိပါဘူး။ အလြယ္ပဲလိုက္ခဲ့မိတာပါ။ တကယ္ေအာင္ျမင္ေက်ာ္ၾကားတဲ့သူေတြကေတာ့ အဲ့ဒီလိုမ်ိဳးကုန္က်မယ့္ စရိတ္ေတြကို မကုန္က်ေအာင္ ေသခ်ာတြက္ခ်က္စိစစ္ျပီး စီမံေလ့ရွိတာပါပဲ။ 

၄။ သူတို ့ ဘ၀မွာ ၾကီးၾကီး မားမားေျပာင္းလဲ မွဳျဖစ္ျပီးလွ်င္ သူတို   ့ေငြသံုးစြဲပံုကို ျပန္ျပီး ေလ့လာ သံုးသပ္ေလ ့ရွိတာပါပဲ။ ဥပမာ ဆိုၾကပါစို   ့။ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ေငြေၾကးဆံုးရွံဳးမွဳေတြ ျဖစ္လာတယ္။   အဲ့ဒီအခ်ိန္မ်ိဳးမွာဆိုယင္ မိမိရဲ ့သံုးစြဲေနထိုင္ပံုကို ျပန္လည္   သံုးသပ္ျပီး ေလွ်ာ့တန္ေလွ့်ာ့၊ ေခြ်တာတန္ ေခြ်တာ တာမ်ိဳးကို လုပ္ၾကပါတယ္။   မလိုအပ္တဲ့ သံုးစြဲမွဳေတြကို ေလွ်ာ့လိုက္ပါတယ္။ ဥပမာ ကား ဒရိုင္ဘာ   ႏွစ္ေယာက္ကေန တစ္ေယာက္ကို ေလွ်ာ့လိုက္ျပီး ကိုယ္တိုင္ ကားေမာင္းတာမ်ိဳး၊   ကားသံုးစြဲမွဳကို ဒရိုင္ဘာ တစ္ေယာက္နဲ ့ေလာက္ေအာင္ စီမံခန္   ့ခြဲလိုက္တာမ်ိဳး ပါ။ အဲ့ဒါရဲ ့ဆန္ ့က်င္ဘက္ကေတာ့ အထည္ၾကီးပ်က္ေပ့ါ။   စီးပြားေရး က်ေနတဲ့အခ်ိန္မွာလည္း အသံုးမပ်က္ သံုးလွ်က္ပဲ ဆိုလွ်င္ေတာ့   မြဲမွာပါပဲ။ 

၅။ သူတို ့ဟာ ပံုမွန္၀င္ေနတဲ့ ၀င္ေငြနဲ   ့မေက်နပ္ႏိုင္ပါဘူး။ သူတို ့ဟာ တစ္ေန ့ထက္ တစ္ေန ့၀င္ေငြကို   တိုးပြားလာေအာင္ အစဥ္အျမဲ ၾကိဳးပမ္း အားထုတ္ေနတာပါ။ တစ္လကို ၀င္ေငြ သိန္း   ၁၀၀ ရလို ့ဘ၀က ခ်မ္းသာျပီးဆိုျပီး မရပ္ေနပါဘူး။ ေနာက္လမွာ သိန္း ၂၀၀ ရေအာင္   အၾကံထုတ္ၾကိဳးစားေနတတ္ၾကပါတယ္။ တကယ္လည္း လိုအပ္ပါတယ္။ ဘာလို ့လဲဆိုေတာ့   ကုန္ေစ်းႏွဳန္းက ရပ္ေနတာမွ မဟုတ္တာ။ ဒါေၾကာင့္ သူတို ့ေတြဟာ ၀န္ထမ္းဘ၀ ထက္   ကိုယ္ပိုင္ စီးပြားေရးကို ပိုျပီး ဦးစားေပးပါတယ္။ 

၆။   ေငြေၾကးရွင္းတမ္းေတြ၊ voucher ေတြ၊ Bank book ေတြကို လ်စ္လ်ဴ ရွဳထားေလ   ့မရွိပါဘူး။ အနည္းဆံုး အေနနဲ ့တစ္လကို တစ္ၾကိမ္ေလာက္ မိမိနဲ   ့ပက္သက္မွဳရွိတဲ့ ေငြေၾကးရွင္းတမ္းေတြ၊ voucher ေတြ၊ bankbook ေတြကို   စစ္ေဆးေလ ့ရွိပါတယ္။ ဘာကို စစ္ေဆးတာလဲ ဆိုေတာ့ အမွားအယြင္း ရွိမရွိကို   ဦးစားေပးစစ္တာပါ။ ဘာလို လဲဆိုေတာ့ အမွားအယြင္း တစ္ခုကို ေစာေစာ ေတြ ့လို   ့ရွိလွ်င္ ေစာေစာျပင္ႏိုင္ေအာင္လို ့ပါ။

၇။   သူတို ့ေတြဟာ ပိုက္ဆံကို ဘယ္ေတာ့ မွ အသိဥာဏ္မဲ့စြာ အဆံုးမခံပါဘူး။ Warren   Buffet ရဲ ့ေဆာင္ပုဒ္လိုပါပဲ။ နံပါတ္တစ္ အေရးအၾကီးဆံုးသည္ ပိုက္ဆံ ဘယ္ေတာ့   မွ မဆံုးရွံူးဖို ့ပါပဲ။ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမွဳ မွန္သမွ်မွာ   ဆံုးရွံူး ႏိုင္မွဳ ဆိုတာ ရွိပါတယ္။ ဘယ္အရာမွ ၁၀၀   ရာခိုင္ႏွဳန္းအာမမခံထားပါဘူး။ ဒါဆို သူတို ့ေတြ   ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမွဳမလုပ္ၾကေတာ့ဘူးလား။ လုပ္တာေပ့ါ။ သူတို ့ေလာက္လုပ္တာ   သူတို ့ပဲ ရွိတယ္။ ဒါဆို ယင္ ဘယ္လို လုပ္ၾကလဲ။ ဆံုးရွံူးမွဳကို   ကာကြယ္ႏိုင္တဲ့ နည္းလမ္းေတြ သံုးပါတယ္။ အာမခံမ်ိဳးစံုထားပါတယ္။ ေနရာခြဲျပီး   ရင္းႏွီးျမွပ္ႏွံမွဳ ျပဳပါတယ္။ တစ္ေနရာတည္း စုပံုမထည့္ပါဘူး။ အဲ့ဒီလို   နည္းေတြနဲ ့ဆံုးရွံဴးမွဳကို ကာကြယ္ပါတယ္။ 

၈။ ဒီအခ်က္ကေတာ့ အရမ္း   အေရးၾကီးတဲ့အခ်က္ပါ။ ပိုက္ဆံနဲ ့ပက္သက္လာလွ်င္ တတ္ေယာင္ကား မလုပ္ပါဘူး။   တတ္ခ်င္ေယာင္ မေဆာင္ပါဘူး။ မတတ္ယင္ ေလ့လာပါတယ္။ သင္ယူပါတယ္။   မရွက္မေၾကာက္ေမးပါတယ္။ ျပီးေတာ့ ကိုယ္မွာ ရွိတဲ့ အားသာခ်က္၊ အားနည္းခ်က္ကို   သိျပီး ဘယ္ေနရာဆိုယင္ေတာ့ သင္ယူဖို ့လိုတယ္ဆိုတာကို နားလည္ထားပါတယ္။ 

၉။ ဒီအခ်က္လည္း အရမ္းအေရးၾကီးပါတယ္။ သူတို ့ဟာ သူတို ့ရဲ ့ တာ၀န္ေတြကို   တျခားသူ အေပၚ မလႊဲေျပာင္းပါဘူး။ သူတို ့ပဲ တာ၀န္ယူလုပ္ေဆာင္ပါတယ္။ ဘယ္လို   မ်ိဳးတာ၀န္ေတြ ျဖစ္မလဲ။ ေငြေၾကးနဲ ့ဆိုင္တဲ့ တာ၀န္ေတြေပ့ါ။ သူတို   ့ေတြဟာ ပညာရွင္ေတြ ဆီကေန အၾကံဥာဏ္ေတာင္းခံလွ်င္ေတာင္းခံတတ္ၾကပါတယ္။   ဒါေပမယ့္ အၾကံဥာဏ္ပဲေတာင္းခံတာပါ။ အၾကံဥာဏ္ ရျပီးလွ်င္ အဲ့ဒီ အၾကံဥာဏ္ကို   ေသခ်ာ အကဲျဖတ္သံုးသပ္ပါတယ္။ ျပီးမွသာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ခ်ပါတယ္။ ဘာလို   ့လဲဆိုေတာ့ လူယံုသတ္လို ့ဒုကၡမ်ားသြားတဲ့ လူေတြ ေလာကမွာ အမ်ားၾကီးပါ။   ပညာရွင္လက္ထဲ ထိုးအပ္ထားလို ့ဘ၀ပ်က္သြားတဲ့ သူေဌးေတြလည္း အမ်ားၾကီးပါပဲ။ 

၁၀။ သူတို ့ေတြဟာ ဘ၀ရဲ ့အေရးၾကီးတဲ့ အရာေတြကို နားလည္ပါတယ္။ ပိုက္ဆံ က   ဘ၀ရဲ ့တစ္စိတ္ တစ္ပိုင္းသာ ျဖစ္တယ္ဆိုတာကို လက္ခံထားပါတယ္။   က်န္တဲ့အေရးၾကီးတဲ့ အရာေတြ ရွိေသးတယ္ဆိုတာကို လည္း နားလည္ထားပါတယ္။   ပိုက္ဆံေနာက္လိုက္ေနရတဲ့အတြက္ အဲ့ဒီအရာေတြကို ေမ့ေလ်ာ ့ထားျခင္း မျဖစ္ေအာင္   ၾကိဳးစားပါတယ္။ ဥပမာ က်န္းမာေရး၊ ပညာေရး၊ မိသားစု အေရးေတြကို လည္း ပိုက္ဆံ   ရွာတာနည္းတူ ဦးစားေပးျပီး အျမဲတမ္း ဂရုျပဳ အေလးထားပါတယ္။  ဘာလို ့လည္းဆိုေတာ့ အဲ့ဒီ အရာေတြ ဆံုးရွံူး ခဲ့လို ့ရွိလွ်င္ ပိုက္ဆံလည္း လိုက္ျပီး ဆံုးရွံူးႏိုင္တယ္ဆိုတာ ကို လက္ခံထားလို ့ပါပဲ။  ဒါေတြကေတာ့ ခ်မ္းသာမွဳ နဲ ့ေက်ာ္ၾကားတဲ့ ကမၻာေက်ာ္ေတြရဲ ့ပိုက္ဆံနဲ   ့ပက္သက္တဲ့ အေလ့အက်င့္ေတြပါ။ စာဖတ္သူေတြ အေနနဲ ့လည္း ဒီစာကို ဖတ္ျပီးယင္   မိမိကုိယ္ကို ျပန္လည္ သံုးသပ္ႏိုင္ပါတယ္။ အားလံုး လိုက္နာ က်င့္သံုးဖုိ   ့ေတာ့ ခဲယဥ္းပါဦးမယ္။ ဒါေပမယ့္ သိထားယင္ အက်ိဳး မယုတ္ဘူးလို   ့ထင္ျမင္မိပါတယ္။

ကိုဟိန္း (Prospect Myanmar) Credit to: Inspire Myanmar