ဘယ္အရာကအလုပ္မွာေအာင္ျမင္ဖုိ႔အတြက္ ကူညီေပးႏိုင္ပါသလဲ။ ေသခ်ာေပါက္ကေတာ့ မိမိရဲ႕လုပ္ငန္းနယ္ပယ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဗဟုသုတ႐ွိရမယ္၊ ထက္ျမတ္ရမယ္၊ အျမင္႐ွိရမယ္။ ဒါေပမဲ့ ႏိုင္ငံတကာမွာ ေအာင္ျမင္မႈအမ်ားဆံုးရ႐ွိတဲ့ေခါင္းေဆာင္ေတြကို ၾကည့္လိုက္မယ္ဆိုရင္ Emotional Intelligence (EQ) လို႔ေခၚတဲ့ မိမိ သို႔မဟုတ္ သူတစ္ပါးရဲ႕စိတ္ခံစားခ်က္ကို သိ႐ွိခံစားထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္တဲ့စြမ္းရည္က သူတို႔ကိုအမ်ားနဲ႔မတူဘဲ ပိုမိုထူးခၽြန္ေအာင္ျမင္ခြဲျခားေပးလိုက္ပါတယ္။

ယေန႔ေခတ္ကုမၸဏီလုပ္ငန္းေတြအေနနဲ႔ ဝန္ထမ္း႐ွာေဖြေခၚယူတဲ့အခါ ဒါမွမဟုတ္ သူတို႔ရဲ႕ဝန္ထမ္းေတြကို စြမ္းေဆာင္ရည္ျမွင့္တင္မႈေတြ ျပဳလုပ္ေပးတဲ့အခါမွာ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာသိ႐ွိခံစားထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္စြမ္းအသိဉာဏ္ (EQ) ကို ပိုၿပီးသိသိသာသာအေလးေပးလာၾကပါတယ္။ ဆန္းစစ္ေလ့လာမႈေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာလည္း လူတစ္ေယာက္ဟာ EQ ေကာင္းေလေလ သူရဲ႕စြမ္းေဆာင္ရည္ကပိုေကာင္းေလေလဆိုတာကို ေတြ႔႐ွိထားၾကပါတယ္။

၂၅ ႏွစ္ေက်ာ္ EQ ႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ေလ့လာဆန္းစစ္မႈေတြျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ပညာ႐ွင္တစ္ေယာက္ကေတာ့ EQ မွာအဓိကအပိုင္းႀကီး ၄ ပိုင္းပါဝင္ၿပီး အဲဒီအပိုင္းတစ္ခုခ်င္းစီမွာ႐ွိတဲ့အရည္အသြးေတြအားလံုးကိုစုေပါင္းလိုက္ရင္ ၁၂ ခု႐ွိတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။

၁။ မိမိကိုယ္ကိုသိ႐ွိနားလည္ႏိုင္စြမ္း (Self-awareness)

မိမိကိုယ္ကိုသိ႐ွိနားလည္ႏိုင္စြမ္းဆိုတာဟာ မိမိကိုယ္တိုင္ၾကံဳေတြခံစားေနရတဲ့အရာေတြကို အျမဲမျပတ္သိ႐ွိနားလည္ႏိုင္စြမ္းျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါဟာ ကိုယ္ဘာေတြခံစားေနသလဲ၊ ဘာေၾကာင့္ခံစားေနရတာလဲဆိုတာနဲ႔ အဲဒီခံစားခ်က္ေတြဟာ မိမိလုပ္ေဆာင္ေနတဲ့အရာေတြကို ဘယ္လိုမ်ိဳးကူညီေပးေနသလဲ ဒါမွမဟုတ္ ဘယ္လိုမ်ိဳးအေႏွာက္အယွက္ေတြေပးေနသလဲဆိုတာေတြကို သိ႐ွိေစႏိုင္ပါတယ္။

• မိမိရဲ႕စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာကိုနားလည္သတိထားႏိုင္စြမ္း - အဲဒါဟာ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုသိ႐ွိနားလည္ႏိုင္စြမ္း႐ွိဖို႔ အဓိကလိုအပ္တဲ့အရည္အခ်င္း တစ္ခုပါပဲ။ မိမိရဲ႕ကိုယ္ပိုင္အားသာခ်က္နဲ႔ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္တဲ့အတိုင္းအတာကန္႔သတ္ခ်က္ေတြကို နားလည္ထားရပါမယ္။ အဲဒီလိုပဲ အလုပ္မွာ ကိုယ္နဲ႔အတူတူအလုပ္တြဲလုပ္တဲ့အဖြဲ႔သားေတြရဲ႕ အားသာခ်က္နဲ႔အားနည္းခ်က္အကန္႔အသတ္ေတြကို သိေအာင္လုပ္ထားသင့္ပါတယ္။ မိမိရဲ႕ကိုယ္ပိုင္တန္ဖိုးနဲ႔ ရည္ရြယ္ခ်က္ကို ႐ွင္း႐ွင္းလင္းလင္းသိ႐ွိထားမယ္ဆိုရင္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္တစ္ခုကိုျပတ္ျပတ္သားသားခ်မွတ္တဲ့အခါမွာ အေထာက္အကူျပဳေပးပါတယ္။

၂။ မိမိကိုယ္ကိုစီမံခန္႔ခြဲႏိုင္စြမ္း (Self-management)

မိမိကိုယ္ကိုစီမံခန္႔ခြဲႏိုင္ျခင္းဆိုတာဟာ စိတ္အေႏွာက္အယွက္ျဖစ္ေစတဲ့ခံစားခ်က္ေတြနဲ႔ စိတ္လိုက္မာန္မာျပဳမူတတ္တဲ့အမူအက်င့္ေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္စြမ္းကိုဆိုလိုျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါဟာ ေခါင္းေဆာင္ေတြအတြက္ အေရးႀကီးဆံုးအရည္အခ်င္းတစ္ခုလည္းျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ အခက္အခဲအၾကပ္အတည္း႐ွိတဲ့အခ်ိန္မွာ ပိုၿပီးလိုအပ္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ အခက္အခဲတစ္ခုျဖစ္တဲ့အခါမွာ ေခါင္းေဆာင္ကတည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္နဲ႔အရာအားလံုးကို စနစ္တက်စီမံခန္႔ခြဲႏိုင္မွသာ အဖြဲ႔သားေတြအေနနဲ႔စိတ္သက္သာရာရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

မိမိကိုယ္ကိုစီမံခန္႔ခြဲႏိုင္ဖို႔အတြက္ အဓိကလိုအပ္တဲ့အရည္အခ်င္းေတြကေတာ့

• မိမိရဲ႕ခံစားခ်က္ေတြကိုထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္စြမ္း - ဖိအားေတြရဲ႕ေအာက္မွာတည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္ရင္ဆိုင္ေျဖ႐ွင္းႏိုင္ၿပီး စိတ္ဓာတ္က်စရာေတြ႐ွိရင္လည္း မိမိရဲ႕စိတ္ကိုအလ်င္အျမန္ျပန္လည္ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္စြမ္းကို ဆိုလိုပါတယ္။ ကိုယ္တိုင္နဲ႔တျခားလူေတြဆီမွာ ေကာင္းမြန္တဲ့အရာေတြပဲျဖစ္လာဖို႔ ဒါမွမဟုတ္ ေပးအပ္ျခင္းခံထားရတဲ့အလုပ္တာဝန္ေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ရလဒ္ေကာင္းေတြျဖစ္လာဖို႔အတြက္ ကိုယ့္ရဲ႕ခံစားခ်က္ေတြကို ဘယ္လိုမ်ိဳးညီမွ်ေအာင္ထိန္းညွိရမလဲဆိုတာကိုလည္း သိဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။
• လိုက္ေလ်ာညီေထြစြာေနထိုင္ႏိုင္စြမ္း - ေျပာင္းလဲမႈေတြနဲ႔ မေရရာမေသခ်ာမႈေတြနဲ႔ၾကံဳေတြ႔ရတဲ့အခါမွာ လ်င္လ်င္ျမန္ျမန္နဲ႔ေျပာင္းလဲၿပီး ေတြးေခၚလုပ္ေဆာင္ႏိုင္တာကိုဆိုလိုပါတယ္။ လ်င္ျမန္တဲ့အေျပာင္းအလဲစိန္ေခၚမႈေတြကို ရင္ဆိုင္ရတဲ့အခါမွာ နည္းလမ္းအသစ္ကိုေတြကို႐ွာေဖြႏိုင္ဖို႔နဲ႔ လိုအပ္ခ်က္မ်ားစြာကို တစ္ၿပိဳင္နက္တည္းမွာထိန္းညွိႏိုင္ဖို႔လည္း လိုအပ္ပါတယ္။

• ေအာင္ျမင္မႈရ႐ွိေအာင္လုပ္ေဆာင္ႏိုင္စြမ္း - အေကာင္းဆံုးအေျခအေနတစ္ခုရေအာင္ သို႔မဟုတ္ အဲဒီထက္ေက်ာ္လြန္ေအာင္ ႀကိဳးစားလုပ္ေဆာင္ႏိုင္စြမ္းပဲျဖစ္ပါတယ္။ မိမိရဲ႕လုပ္ေဆာင္ခ်က္အေပၚမွာရ႐ွိတဲ့မွတ္ခ်က္ေတြကို တကယ္အေလးအနက္ထားၿပီး ပိုမိုေကာင္းမြန္တဲ့အရာကိုလုပ္ေဆာင္ႏိုင္ဖို႔ အျမဲမျပတ္နည္းလမ္းေတြ႐ွာေဖြေနရပါမယ္။
• အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့အျမင္႐ွိျခင္း - အေျခအေန၊ ျဖစ္ရပ္နဲ႔ လူေတြကို အေကာင္းဘက္ကေနၾကည့္ေပးႏိုင္စြမ္းျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါဟာ စိတ္ပ်က္အားငယ္မႈေတြကိုခံႏိုင္စြမ္း႐ွိၿပီး ဆန္းသစ္တီထြင္ႏိုင္တဲ့အခြင့္အလမ္းေတြကိုျဖစ္ေစတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ မယံုၾကည္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ အရမ္းကိုအဖိုးတန္တဲ့အရည္အခ်င္းတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။

၃။ အျခားသူေတြရဲ႕စိတ္ကိုသိ႐ွိနားလည္ႏိုင္စြမ္း (Social awareness)

အျခားသူေတြရဲ႕စိတ္ကိုသိ႐ွိနားလည္ႏိုင္စြမ္းဆိုတာဟာ စကားနဲ႔မဟုတ္ရင္ေတာင္မွ မိမိပတ္ဝန္းက်င္မွာ႐ွိတဲ့သူေတြရဲ႕ စိတ္ခံစားခ်က္ေတြကိုသိ႐ွိၿပီး ဆိုလိုရင္းကိုသေဘာေပါက္ႏုိင္စြမ္းျဖစ္ပါတယ္။ အသိုင္းအဝိုင္းထဲကလူေတြရဲ႕စိတ္ကို ေကာင္းစြာနားလည္ႏိုင္စြမ္း႐ွိၾကတဲ့ေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ လူအမ်ိဳးမ်ိဳးေပါင္းသင္းဆက္ဆံႏိုင္ၿပီး သူတို႔ရဲ႕အေၾကာင္းကိုလည္းေကာင္းစြာနားေထာင္ႏိုင္ၾကပါတယ္။

အျခားသူေတြရဲ႕စိတ္ကိုနားလည္ႏိုင္စြမ္း႐ွိဖို႔ဆုိရင္

• စာနာနားလည္မႈ - အျခားသူေတြဘာေျပာေနတာလဲဆိုတာနဲ႔ သူတို႔ဘယ္လိုခံစားေနရသလဲဆိုတာကို အခ်ိန္ယူနားလည္ေအာင္လုပ္ၿပီး သူတို႔အေပၚမွာအျပည့္အဝအာ႐ံုထားႏိုင္စြမ္း႐ွိျခင္းပါ။ ကိုယ္သာသူ႔ေနရာမွာဆိုတဲ့စိတ္ကို အျမဲ႐ွိေအာင္လုပ္ထားသင့္ပါတယ္။
• အဖြဲ႔အစည္းရဲ႕အေျခအေနကိုသိ႐ွိနားလည္ႏိုင္စြမ္း - အသင္းအဖြဲ႔ ဒါမွမဟုတ္ အဖြဲ႔အစည္းတစ္ခုအတြင္းမွာ႐ွိတဲ့သူေတြရဲ႕ လက္တေလာနဲ႔အျမဲမျပတ္ျဖစ္ေပၚတတ္ခံစားခ်က္ေတြကို အလြယ္တကူသိျမင္ခံစားႏိုင္ျခင္းကို ဆိုလိုတာျဖစ္ပါတယ္။ မိမိလုပ္ကိုင္ေနတဲ့ကုမၸဏီရဲ႕ေခါင္းေဆာင္ေတြ ဒါမွမဟုတ္ အဖြဲ႔ထဲမွာ႐ွိတဲ့အဖြဲ႔သားတစ္ေယာက္ဟာ အေျခအေနတခ်ိဳ႕မွာဘယ္လိုမ်ိဳးျပဳတတ္သလဲဆိုတာကို အေျခအေနေတြကိုေသခ်ာသံုးသပ္ၿပီးခန္႔မွန္းႏိုင္တတ္ျခင္းပါပဲ။

၄။ ဆက္ဆံေရးကိုထိန္းခ်ဳပ္စီမံႏိုင္စြမ္း (Relationship management)

ဆက္ဆံေရးကိုထိန္းခ်ဳပ္စီမံႏိုင္စြမ္းဆိုတာဟာ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံေရးနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ အရည္အခ်င္းတစ္ခုျဖစ္ၿပီး အေရးႀကီးတဲ့ဆက္ဆံေရးေတြကုိထိန္းသိမ္းဖို႔ အျခားသူေတြနဲ႔ေျပာဆိုဆက္ဆံရာမွာ တိုက္တြန္းအားေပးႏိုင္စြမ္း၊ စိတ္ပါဝင္စားမႈ႐ွိလာေအာင္လံႈေဆာ္ႏိုင္စြမ္းနဲ႔ ဟန္ခ်က္ညီလိုက္ဖက္ေအာင္ေျပာဆိုျပဳလုပ္ႏိုင္စြမ္း ျဖစ္ပါတယ္။

• လႊမ္းမိုးႏိုင္စြမ္း - ဘဘာဝအေလ်ာက္ဦးေဆာင္ႏိုင္စြမ္း႐ွိတဲ့သူေတြဟာ အျခားသူေတြဆီကေနအလြယ္တကူေထာက္ခံမႈကို ရ႐ွိတတ္ၾကပါတယ္။ ေပးအပ္ထားတဲ့အလုပ္ကိုလုပ္ေဆာင္ဖို႔အသင့္ျဖစ္ေနၿပီး စည္းစည္း႐ံုး႐ံုးနဲ႔အလြယ္တကူခ်ိတ္ဆက္မိတဲ့ အသင္းအဖြဲ႔တစ္ခုကိုလည္းဖန္တီးႏိုင္ၾကပါတယ္။
• ေလ့က်င့္သင္ၾကားျပသေပးႏိုင္စြမ္း - အားေပးေထာက္ခံမႈနဲ႔ အႀကံဉာဏ္ေကာင္းေတြေပးၿပီး ေရ႐ွည္ေလ့လာသင္ယူမႈေတြကို ေလ့က်င့္ပ်ိဳးေထာင္ေပးႏိုင္သူမ်ိဳးေတြျဖစ္ပါတယ္။ မိမိဆိုလိုခ်င္တဲ့အရာေတြကို ႐ွင္း႐ွင္းလင္းလင္းနဲ႔စည္း႐ံုးသိမ္းသြင္း ေျပာဆိုစြမ္း႐ွိတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ လူေတြအေနနဲ႔တြန္းအားေပးမႈေတြရ႐ွိၿပီး ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြကိုသိသိသာသာခံစားရေစပါတယ္။
• ပဋိပကၡေတြကိုစီမံခန္႔ခြဲႏိုင္စြမ္း - ဘက္ေပါင္းစံုကေနျဖစ္ေပၚလာတတ္တဲ့ သေဘာထားမကိုက္ညီမႈေတြကို ကိုင္တြယ္ေျဖ႐ွင္းႏိုင္ၿပီး တအံုေႏြးေႏြးနဲ႔ျဖစ္ေနတဲ့အျငင္းပြားမႈေတြကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းနဲ႔ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္အဆင္ေျပတဲ့အေျဖကို ႐ွာေဖြယူေဆာင္ႏိုင္ၾကပါတယ္။

• အသင္းအဖြဲ႔စိတ္ဓာတ္႐ွိျခင္း - အဖြဲ႔အတြင္း႐ွိတဲ့အဖြဲ႔သားေတြနဲ႔အျပန္အလွန္ေျပာဆိုႏိုင္သလို အလုပ္လည္းအတူတူတြဲၿပီး လုပ္ကိုင္ႏိုင္တဲ့သူမ်ိဳးပါ။ တက္တက္ၾကြၾကြပါဝင္အလုပ္လုပ္ကိုင္တတ္ၿပီး တာဝန္နဲ႔ဆုလာဘ္ကိုမွ်ေဝေပးကာ အဖြဲ႔တစ္ခုလံုးရဲ႕လုပ္ေဆာင္ႏိုင္စြမ္းေတြကိုတိုးတက္ေအာင္ အားစိုက္ထုတ္လုပ္ေဆာင္တတ္တဲ့သူမ်ိဳးေတြျဖစ္ပါတယ္။
• စိတ္ဓာတ္ခြန္အားေပးႏိုင္ေသာေခါင္းေဆာင္မႈ - လုပ္ငန္းရဲ႕ရည္မွန္းခ်က္ေတြအေကာင္အထည္ေပၚေပါက္လာေစဖို႔ အျခားသူေတြကိုစိတ္ဓာတ္ခြန္အားေပးကာ လမ္းညႊန္ျပသေပးႏိုင္စြမ္း႐ွိတဲ့သူမ်ိဳးေတြျဖစ္ပါတယ္။ အလုပ္လုပ္ကိုင္ေနစဥ္တစ္ေလွ်ာက္မွာ မိမိအဖြဲ႔ရဲ႕အေကာင္းဆံုးအရည္အေသြးေတြကိုေပၚထြက္လာေအာင္ျပဳလုပ္ၿပီး အလုပ္ၿပီးေျမာက္ေအာင္အျမဲလုပ္ေဆာင္ပါတယ္။

ေနာက္ဆံုအေနနဲ႔ေျပာျပခ်င္တာကေတာ့ Emotional Intelligence (EQ) လို႔ေခၚတဲ့ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာသိ႐ွိနားလည္ႏိုင္စြမ္းအသိဉာဏ္ဟာ သဘာဝအေလ်ာက္ေမြးကတည္းကပါလာတဲ့အရာမဟုတ္ပါဘူး။ မိမိရဲ႕စိတ္ကိုျပဳျပင္ဖန္တီးၿပီး ေလ့က်င့္ယူလို႔ရတဲ့အရာပဲျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ အထက္မွာေဖာ္ျပထားတဲ့အရည္အေသြးေတြကို ဘယ္လိုမ်ိဳးေလ့က်င့္ယူရမလဲဆိုတာကို ဆက္လက္ေဖာ္ျပေပးသြားမွာျဖစ္တဲ့အတြက္ JobNet.com.mm စာမ်က္ႏွာကို Bookmark လုပ္ထားၿပီး အျမဲမျပတ္ဝင္ေရာက္ဖတ္႐ႈဖို႔မေမ့ပါနဲ႔ေနာ္။

ဆက္လက္ဖတ္႐ႈရန္ >>> EQ ဆိုတာေလ့က်င့္ယူလို႔ရတဲ့အရာလား

ဆက္လက္ဖတ္႐ႈရန္ >>> လုပ္ငန္းခြင္မွာ ထိထိေရာက္ေရာက္ေျပာဆိုဆက္သြယ္ႏိုင္သူတစ္ေယာက္ျဖစ္ဖို႔

ဆက္လက္ဖတ္႐ႈရန္ >>> လုပ္ငန္းမွာ အျမဲဦးေဆာင္ေစမယ့္အျပဳအမူ ၈ ခု

ဆက္လက္ဖတ္႐ႈရန္ >>> လုပ္ငန္းခြင္မွာေအာင္ျမင္ေစတတ္တဲ့ စိတ္ေနစိတ္ထားနဲ႔အျပဳအမူေတြ